Jak bezpiecznie kupić mieszkanie?
Kupno mieszkania czy domu to często jedna z ważniejszych decyzji, jaką podejmujemy w ciągu życia. Nawet jeżeli za jakiś czas będziemy chcieli zmienić lokum, bo to pierwsze okazało się np. za małe, i ponownie zaczniemy poszukiwania na rynku nieruchomości, to za każdym razem będziemy musieli się zmierzyć z wieloma decyzjami.
Klamka zapadła
W momencie, gdy podjęliśmy decyzję o kupnie nieruchomości, musimy zastanowić się, czego tak naprawdę szukamy: mieszkania czy domu? Co jest tzw. must be (ogródek, garaż, plac zabaw itp.), a z czego możemy zrezygnować (np. dodatkowe miejsce postojowe, komórka lokatorska)? Jaki mniej więcej metraż nas interesuje? Kuchnia powinna być osobno czy wolimy aneks kuchenny? Wystarczy nam jeden pokój w kawalerce, małe dwupokojowe mieszkanie czy może – myśląc perspektywicznie o powiększeniu rodziny – zastanawiamy się nad kupnem czegoś większego? Lepszy jest kilkupiętrowy blok czy raczej niski budynek wielorodzinny? Ważne jest dla nas położenie budynku względem stron świata, na którym piętrze lokal się znajduje, rozkład pomieszczeń czy może zupełnie inny aspekt? A może zadecyduje standard, w jakim deweloper będzie nam przekazywał lokal?
Na etapie planowania i szukania lokum powinniśmy już wiedzieć, w jaki sposób sfinansujemy zakup nieruchomości – czy dysponujemy wystarczającym wkładem własnym, a na jaką kwotę musimy zaciągnąć kredyt. Niebagatelną rolę odgrywa lokalizacja – to ona często determinuje nasze decyzje. Jednej dzielnicy zupełnie nie bierzemy pod uwagę w czasie naszych poszukiwań, a w innej jesteśmy w stanie ciut więcej zapłacić, byle tylko tam mieszkać. Powody mogą być różne: tu mieszkaliśmy od zawsze i nie chcemy szukać w innej części miasta, niedaleko jest nasze miejsce pracy, przedszkole albo szkoła dziecka, ważna dla nas jest bliskość terenów zielonych i rekreacyjnych, chcemy mieć pod ręką centrum handlowousługowe albo przystanki komunikacji miejskiej.
Gdzie szukać?
Gdy już wiemy, czego i gdzie szukamy, należy zacząć rozglądać się za odpowiednimi ofertami – w Internecie, w prasie branżowej, w czasie targów mieszkaniowych. Czasem pozytywny efekt może przynieść rozmowa z rodziną lub znajomymi albo post w mediach społecznościowych. Dokonujemy selekcji i zostawiamy tylko wybrane oferty, których i tak może być sporo. Co wtedy? Można zawęzić zakres poszukiwań i nie iść na ustępstwa, eliminując te nieruchomości, które nie spełniają wszystkich wymagań. Przy podjęciu ostatecznej decyzji mogą zadecydować szczegóły – np. piętro, na którym mieści się dane mieszkanie czy widok za oknem.
Dobry deweloper na wagę złota
Byłoby super, gdyby od razu wpadła nam w oko ta jedyna oferta… Niestety, w większości przypadków czeka nas żmudne analizowanie propozycji, nie zawsze owocne spotkania na placach budowy i negocjacje ze sprzedającymi. Kiedy wreszcie po długich poszukiwaniach zostanie nam już tylko kilka ofert, należy dokładnie przyjrzeć się każdej z inwestycji i przede wszystkim prześwietlić dewelopera. Nie chcemy przecież przekazać naszych oszczędności nierzetelnemu inwestorowi. Nasze bezpieczeństwo finansowe zapewni jego dobra kondycja finansowa. Wbrew pozorom informacje o konkretnym inwestorze nie są trudne do znalezienia. W Internecie można znaleźć wiele danych dotyczących firm: o ich sytuacji prawnej, aktualne zaświadczenia o wpisie do ewidencji gospodarczej lub odpis z KRS-u, sprawozdania finansowe, zaświadczenia z US i ZUS potwierdzające niezaleganie z podatkami i innymi opłatami, wszelkie dane firmy, ewentualne wpisy o stanie upadłości. Nie zaszkodzi również sprawdzić, czy inwestor nie jest zarejestrowany w różnego rodzaju rejestrach niesolidnych dłużników prowadzonych przez biura informacji gospodarczej oraz czy nie toczą się wobec niego postępowania egzekucyjne itp. W kolorowych folderach reklamowych każdy deweloper przedstawia się jako wzór dla innych przedsiębiorców, chwali się sukcesami i nagrodami, nazywa się uczciwym i godnym zaufania. Oczywiście nie możemy tych wszystkich słów brać za pewnik i musimy sami potwierdzić jego wiarygodność.
Solidny deweloper (czytaj: rzetelny, uczciwy, wiarygodny, sprawdzony) powinien mieć już jakieś doświadczenie na rynku nieruchomości. Pokaże ono, jak przebiegały poprzednie inwestycje, z jakimi kłopotami się borykał i na co szczególnie zwrócić uwagę, bo w tym miejscu pojawiły się uchybienia.
Warto obejrzeć poprzednie inwestycje zrealizowane przez danego dewelopera, przyjrzeć się, co zostało wykonane bez zarzutu, a co nie zostało dopilnowane, jak inwestor dba o zagospodarowanie terenu oraz o jakość i standard mieszkań, klatek schodowych oraz garaży. Najlepiej wybrać takiego, który ma na swoim koncie tylko udane inwestycje, a w przeszłości nie zaliczył żadnej „wpadki”. Wcześniejsze realizacje powinny być wybudowane „porządnie”, funkcjonalnie i sprawnie, z zachowaniem wszelkich procedur bezpieczeństwa, a jednocześnie terminowo i bez zbędnych przerw. Naszą czujność muszą zwrócić wpisy o przestojach w czasie budowy, kłopotach z dokumentami i zezwoleniami, a przede wszystkim wzmianki o złej jakości oddawanych do użytku lokali. Zadowolenie lub niezadowolenie innych klientów z zakupionych mieszkań może być dla nas ważną wskazówką podczas dokonywania wyboru. Ważna jest również renoma i doświadczenie dewelopera. Firmy z wieloletnim doświadczeniem i tradycjami bardziej kompleksowo planują i realizują prowadzone przez siebie inwestycje. Wzbudzają także większe zaufanie nabywców. Dobrze, jeśli deweloper jest członkiem Polskiego Związku Firm Deweloperskich (PZFD).
Inwestycja pod lupą
Teraz czas na samą inwestycję. Należy dokładnie sprawdzić pozwolenie na budowę, projekt architektoniczno-budowlany oraz księgę wieczystą nieruchomości, która nas interesuje. Znajdują się w niej bowiem dane dotyczące właścicieli oraz obciążeń i hipoteki nieruchomości. Osoby, które chcą kupić nowe mieszkanie albo dom, muszą otrzymać od dewelopera tzw. prospekt informacyjny. Warto dokładnie przeanalizować jego zawartość składającą się z dwóch części: ogólnej oraz indywidualnej, ponieważ dowiemy się z niego o poprzednich przedsięwzięciach dewelopera oraz otrzymamy szczegółowe dane na temat konkretnej inwestycji (harmonogram jej realizacji, cena, standardy wykończenia, liczba kondygnacji itp.). Warto też dokładnie przyjrzeć się okolicy, w której ma zostać wybudowane nasze mieszkanie: czy w pobliżu są ważne dla nas obiekty, jak np. sklepy, szkoła czy przychodnia, czy dojeżdża komunikacja publiczna i czy są lub powstaną drogi dojazdowe do samego osiedla. Wartością dodaną będą z pewnością zaprojektowane przestrzenie wspólne, plac zabaw dla dzieci albo osiedlowe ścieżki rowerowe. Przedstawiciel dewelopera bez problemów powinien udostępnić wszelkie istotne dokumenty związane z ofertą. Jeśli jednak zaczyna mnożyć trudności, jest to dla nas ważny sygnał ostrzegawczy, że po podpisaniu umowy i wpłaceniu przez nas pieniędzy mogą pojawić się spore kłopoty.
Dokumenty do kontroli
Koniecznie musimy także dokładnie przeanalizować projekt umowy, którą zamierzamy podpisać z wybranym deweloperem. W niej są bowiem zawarte najważniejsze ustalenia między obiema stronami oraz warunki kupna. Nie musimy zgadzać się na wszystkie zapisy znajdujące się w takiej umowie, a jeśli któryś nam nie odpowiada, to powinniśmy go negocjować z deweloperem. Radzimy, by nie podpisywać dokumentów od razu – najlepiej zabrać je do domu i spokojnie, wnikliwie oraz ze zrozumieniem przeczytać. W razie jakichkolwiek wątpliwości, pytań i niejasności warto skonsultować umowę ze specjalistą, np. prawnikiem albo doradcą ds. nieruchomości. Jeśli dojdzie do momentu podpisania umowy deweloperskiej, najkorzystniej zrobić to w obecności notariusza, który za tę czynność pobierze tzw. taksę notarialną.
Doradca mile widziany
Już na etapie szukania i wybierania naszej wymarzonej nieruchomości należy zacząć poszukiwania odpowiedniego banku i kredytu hipotecznego, który weźmiemy na jej kupno. Zaciągnięcie takiego kredytu to zobowiązanie na kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat, dlatego przedtem warto dokładnie przeanalizować swój domowy budżet i sprawdzić, jakie obciążenie finansowe (łącznie z wszystkimi dodatkowymi kosztami) będzie dla nas dopuszczalne i nie spowoduje w przyszłości problemów związanych z brakiem pieniędzy. Na podstawie zaświadczeń o dochodach bank obliczy oprocentowanie pożyczki, wysokość raty, koszty okołokredytowe oraz koszty notarialne. To, na jakich warunkach dostaniemy kredyt z banku, zależy także od stanu cywilnego, liczby posiadanych dzieci, powierzchni, ceny i lokalizacji wybranej przez nas nieruchomości. Jeśli nie mamy czasu na samodzielne zdobywanie informacji, sugerujemy skorzystanie z wykwalifikowanej pomocy. To najprostszy i najwygodniejszy sposób na szybkie przejście przez skomplikowany proces kredytowy. Doradcy to fachowcy, którzy nieustannie śledzą rynek nieruchomości i wiedzą, na co zwracać uwagę. Pomagają, doradzają i uświadamiają, jak bezpiecznie przejść przez wszystkie etapy związane z nabyciem danej nieruchomości. Dopasują pożyczkę do indywidualnych potrzeb i możliwości, sprawdzą, jakich dokumentów będzie wymagał bank, żeby rozpatrzyć wniosek kredytowy i ułatwią nam podjęcie trafnej decyzji. Po wyborze banku możemy przystąpić do podpisania umowy kredytowej i uruchomienia zobowiązania.
Wreszcie na swoim!
Kiedy po tylu etapach naszych działań wreszcie stajemy się posiadaczami naszego wymarzonego mieszkania albo domu, ważną kwestią, o której nie możemy zapomnieć, jest dopilnowanie jego odbioru. Deweloper zobowiązany jest powiadomić nas o zakończeniu budowy oraz o decyzji w zakresie pozwolenia na użytkowanie danego obiektu. Inwestor nie może w świetle prawa dokonać odbioru jednostronnego, czyli takiego bez obecności nabywcy mieszkania lub jego przedstawiciela. Jeśli obawiamy się, że nasza wiedza w zakresie budownictwa jest zbyt powierzchowna, na odbiór mieszkania mamy prawo przyjść z fachowcem. Jeśli zdecydujemy się na samodzielny odbiór, to radzimy przygotować listę rzeczy do sprawdzenia, takich jak: powierzchnia mieszkania czy standard jego wykończenia.
Powodzenia!